Het effect van hersteltekort
Stel je voor: je rijdt op de snelweg, geeft vol gas want je moet die ene afspraak halen. Foeterend op de langzame medeweggebruikers, haal je iedereen links en rechts in. Ondertussen voer je een telefoongesprek met een potentiële opdrachtgever. De adrenaline giert door je lijf. Heerlijk! Op de plaats van bestemming moet je even bijkomen. Niet te lang want de tijd dringt. Gesterkt door een kop sterke koffie dender je vervolgens naar je afspraak. ’s Avonds ben je gevloerd, maar hé die deal is er door.
Negeren van de signalen
De auto is hier een mooie metafoor. Het gaspedaal weet je goed te vinden, maar de controlelampjes, die aangeven dat de benzine bijna op is, negeer je. Evenals de rem. Je wacht op het piepsignaal voordat je gaat tanken of tijd neemt voor een onderhoudsbeurt.
Zo gaat het ook in je lijf. Je geeft vol gas, tankt bij met vele koppen koffie, en raast door zonder te stoppen. De fysieke signalen, zoals slecht slapen, hoofdpijn en een opgejaagd gevoel, negeer je. Door de adrenaline in je lijf houd je het lang vol. Zo pleeg je roofbouw en put je jezelf uit waardoor er een hersteltekort ontstaat. Wanneer je niet de moeite neemt regelmatig te herstellen, jezelf tot rust te laten komen en bij te tanken komt er een moment dat je lijf zegt: tot hier en niet verder. Ik kan niet meer.
Weg vakantiegevoel
Onlangs kopten de kranten: Een meerderheid van de Nederlanders is na één dag werken het vakantiegevoel alweer kwijt. Niet zo verwonderlijk. We leven in een snelle maatschappij, stellen hoge eisen aan onszelf en in tijden van crisis kampen velen met de angst hun baan te verliezen. Dus: tandje erbij, vol aan de slag, laten zien wat je waard bent. Goede voornemens om het ontspannen vakantiegevoel nog een tijdje te vast te houden verdwijnen als sneeuw voor de zon. Jammer en zorgwekkend bovendien. Gevolg is namelijk dat er te weinig tijd overblijft voor het broodnodige herstel.
Terugschakelen
Het kan ook anders. Onderzoeken tonen aan dat regelmatig korte pauzes nemen van 5 minuten een positief effect heeft op je herstelvermogen. Ook heb je binnen je werk en thuis meer regelmogelijkheden dan je soms denkt. We praten het ons vaak zelf aan dat we geen tijd hebben om even te pauzeren, dat het niet past binnen de cultuur van de organisatie of dat we liever even doorknallen zodat we iets eerder naar huis kunnen. Om vervolgens thuis als een dolle boodschappen te gaan doen, te koken en als een zombie op de bank te eindigen.
Als burnout- en stressbegeleider klok ik regelmatig met behulp van een stopwatch samen met mijn cliënten de tijd die het scheelt om op een bepaald punt aan te komen wanneer je iets minder gehaast loopt. Voor je gevoel scheelt het minuten wanneer je door de gangen rent. In de praktijk spreken we over seconden. Vertragen kost dus minder dan je denkt en je ervaart direct meer rust.
Energie tanken
Om weer terug te komen op de metafoor van de auto: realiseer je dat jij zélf achter het stuur zit en de versnellingspook bedient. Jij hebt een keuze. Blijf je racen of schakel je bewust en met regelmaat even terug? Is het tijd om de benzinetank te vullen en de accu op te laden? Hervind je balans tussen gas- én rempedaal en vervolg je route met hernieuwde én blijvende energie.
Deze blog is eveneens gepubliceerd op de volgende website:
http://overpreventie.nl/het-effect-van-hersteltekort